12 Հնս 2019
Արարատի մարզի Նարեկ գյուղում հատվել են 250-300 պտղատու ծառեր
Սթ ապրիլի 25-ին մամուլում տարածվել էր տեղեկատվություն, որ Արարատի մարզի Նարեկ գյուղում շուրջ 250-300 առողջ և պտղատու ծառեր էին հատվել՝ էլեկտրական հատուկ սղոցներով։ Բնակիչների խոսքով իրենց գյուղապետը բնության նկատմամբ այս բարբարոսությունն իրականացրել էր մարզպետի թույլտվությամբ։ Տարածքը ամբողջովին ամայի էր եղել, մինչդեռ տեղի բնակիչների ջանքերով շուրջ 23 տարի տարածքը մշակվել էր և տնկվել մրգատու ծառեր։
Վերը նշված խնդրով Civil Voice ՀԿ-ը դիմել էր ՀՀ Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնին, խնդրելով իր իրավասության շրջանակներում իրականացնել ստուգումներ, պարզել իրավիճակը և իրականացնել կանխարգելիչ միջոցառումներ։
Ի պատասխան ՀՀ Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմինը տեղեկացրեց, որ Արարատի մարզի Նարեկ համայնքի վարչական տարածքում ծառահատման խնդրի հետ կապված գրությունը ուղարկվել է ՀՀ Ոստիկանության Արարատի մարզային վարչության Արտաշատի բաժին՝ հետագա ընթացք տալու համար։
Կից ներկայացնում ենք պաշտոնական նամակագրությունը․
05 Հնս 2019
Այսօր շրջակա միջավայրի համաշխարհային օրն է
1972թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեան հունիսի 5-ը հայտարարեց Շրջակա միջավայրի համաշխարհային օր` մտահոգություն հայտնելով շրջակա միջավայրի վերաբերյալ խնդիրներին, մարդկանց ուշադրությունը հրավիրելով շրջակա միջավայրի պահպանման և բարելավման վերաբերյալ հարցերին։
Մարդու տնտեսական գործունեության արտանետումները, արդյունաբերական վթարները, ինչպես նաև զենքերի փորձարկումները մեծ վնաս են հասցնում շրջակա միջավայրին: Վերջին 50 տարում մարդու գործունեության հետևանքով վերացել են համաշխարհային ձկնային պաշարների 90 %-ը, համաշխարհային անտառների 70 %-ը, թռչունների 25%-ը և ավելի քան 45․000 լճեր։
Շրջակա միջավայր թափանցող շատ միացություններ չեն հանդիպում բնության մեջ, դրանք մարդու կողմից արհեստականորեն սինթեզված են: Ինչպես օրինակ պլաստիկե միացությունները, որոնք դարերով չեն քայքայվում բնության կողմից և մեծ վնաս հասցնում շրջակա միջավայրին և կենսաբազմազանությանը։ Այսօր, շրջակա միջավայրին մարդու կողմից հասցված վնասները խիստ մտահոգիչ են։ Մոլորակի կլիման փոխվում է հիմնականում մարդածին գործոնի պատճառով։ Մարդիկ շարունակում են ազդել կլիմայի վրա՝ էներգիայի աղտոտող աղբյուրների ինտենսիվ օգտագործմամբ, անտառահատումների և այլ միջոցներով: Այս ամենի արդյունքում ջերմաստիճանը բարձրանում է, սառցադաշտերը հալչում են, բարձրանում է ծովի մակարդակը: էկոհամակարգերը բարդ են և փոխկապակցված, հետևաբար, որևէ տեսակի անհետացումն իր բացասական ազդեցությունն է ունենում շրջակա միջավայրի վրա: Կլիմայի փոփոխությունը կարող է հանգեցնել անսպասելի կատակլիզմերի և խախտել հավասարակշռությունը: Այս առումով դեռ 2015թ-ին ուսումնասիրություններ ենք կատարել արագիլների բնադրավայրերում։ Հետազոտելով սպիտակ արագիլների չուն հաստատվեց, որ դրանց պոպուլյացիան ՀՀ-ում արդեն մի քանի տարի է չվող տեսակից դարձել է նստակյաց, որը պայմանավորված կլիմայի փոփոխությամբ և կերային բազայի առկայությամբ։
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի ջրային ռեսուրսներին, ապա վերջին տասնամյակում ջրի օգտագործումը Հայաստանում կտրուկ աճել է: Հարկ է նշել, որ օգտագործվող ջրի մոտ 80 %-ից ավելին ուղղվում է ոռոգմանը, և միայն 5-6 %-ն է օգտագործվում խմելու և կենցաղային նպատակներով: Այս առումով հատկապես կարևորվում է ոռոգման համակարգի արդիականացումը։ Եթե ջրի փոխադրման համակարգում առաջիկա տասնամյակին լուրջ ներդրումներ չարվեն, ապա ջրի խնդիրը Հայաստանում կսրվի:
Սևանա լճի մակարդակի իջեցման հետևանքով ջրի տաքացման, ջրիմուռների բազմացման արդյունքում քաղցրահամ լճի ճահճացման վտանգը մեծանում է։ Որն էլ իր հերթին բացասական ազդեցություն է ունենում Սևանի էկոհամակարգի վրա։ Սևանում ձկնապաշարները ևս շարունակում են նվազել: Լճում ձկնապաշարների հսկողությունը պատշաճ մակարդակով չի իրականացվում, շարունակվում են որսագողության դեպքերը։ Սևանա լճի տարածքում հանդիպում է հարուստ թռչնաշխարհ՝ ջրլող թռչուններ (տառեխներ, կարմրագլուխ սուզաբադ, կարմրակտուց բադ, կռնչան բադ, ջրցուլ, սղոցակտուց, սև ջրահավեր) և այլ տեսակներ, որոնց թվաքանակը նվազում է՝ կապված Սևանա լճի մակարդակի տատանման, ջրի որակի անկման և կերի բացակայության հետևանքով։
Հանարդյունաբերության ոլորտում սխալ, ոչ պատշաճ շահագործման պատճաոով տարածքներում ունենք կենսաբազմազանության կորուստ և շրջակա միջավայրի խիստ աղտոտում, որը գրանցվում է գրեթե բոլոր հանքարդյունաբերական կենտրոններում։ Օրինակ, փորձագետները նշել էին, որ Թեղուտի անտառների կենսաբազմազանությունը շահագործումից հետո խիստ կկրճատվի, իսկ որոշ տեսակներ ընթանրապես կհեռանան այդ տարածքից, ինչպես նաև Հայաստանից։
Մեկ այլ խնդրահարույց արդյունաբերական ծրագիր՝ «Ամուլսար», որը իր հետ կբերի խորքային ջրերի, հողի, օդի, շրջակա միջավայրի աղտոտում և կենսաբազմազանության կորուստ։ Հատկապես, երբ տարածքում հայտնաբերվել է 1 տեսակի Կարմիր գրքում գրանցված բույս (Potentilla porphyrantha), երկու տեսակի սողուն, 18 տեսակի թռչուններ և 4 տեսակի կաթնասուններ՝ բոլորը գրանցված Կարմիր գրքում։ Հանքը շահագործվելու դեպքում Ամուլսարի շրջակա միջավայրը ևս կկրի զգալի կորուստներ։
Վերջին տարիներին մեր երկրում ավելացել են նաև որսագողության դեպքերը։ Բազմաթիվ դեպքեր են գրանցվել, երբ որսագողության զոհ են դարձել կարմիր գրքային կենդանիներ։ Դա է պատճառը, որ ՀՀ կառավարությունը քննարկման է ուզում դնել որսի արգելաման խնդիրը մի քանի տարով։ Վերջինս խնդրահարույց հարց է և անհրաժեշտ է, որ խնդրի վերաբերյալ իրենց հիմնավոր կարծիքը հայտնեն նաև ոլորտի մասնագետները։
ՀՀ կարմիր գրքում ընդգրկված են շուրջ 167 տեսակի ողնաշարավոր կենդանիներ (ոսկրային ձկներ– 7 տեսակ, երկկենցաղներ -2 տեսակ, սողուններ– 19 տեսակ, թռչունների– 110 տեսակ և կաթնասուններ– 29 տեսակ) և 155 տեսակի անողնաշար կենդանիներ, այդ թվում` 16 տեսակի փորոտանիներ և 139 տեսակի միջատներ: Բույսերից ՀՀ Կարմիր գրքում ընդգրկված են 452 տեսակ և 40 տեսակի սնկեր։
Չնայած իր փոքրիկ տարածքին Հայաստանը տարածաշրջանում ունի ամենահարուստ կենսաբազմազանությունը։ Այսօր մենք կանգնած ենք այն պահպանելու, արժանապատվորեն մեր սերունդներին փոխանցելու խնդրի առաջ: Այդ պատճառով շրջակա միջավայրի պաշտպանության օրվա խորհուրդը չպետք է սահմանափակվի միայն հունիսի 5-ով: Շրջակա միջավայրի պահպանությունը պետք է լինի յուրաքանչյուրիս պարտականությունը, որի գիտակցումը մեզ պետք է ուղեկցի ամենուր։ Շրջակա միջավայրի պահպանության գաղափարը պետք է իր կայուն տեղն ունենա մեր ժողովրդի հիմնարար արժեքների կողքին։ Յուրաքանչյուրս պետք է գիտակցենք, որ բնության սահմանափակ ռեսուրսները շռայլելու իրավունք պարզապես չունենք։
Civil Voice
Հասարակական ձայնը միասին դարձնենք գործոն
Ամսվա տեսանյութերը
Civil Voices տեսանյութեր